Centrale thema’s verbonden met de schoolkostenproblematiek
SOS Schulden Op School vzw kiest bewust voor een ruime benadering van de schoolkostenproblematiek. Wij zetten al jaren in op de sensibilisering van het onderwijsveld omtrent armoede, diversiteit en maatschappelijke kwetsbaarheid. Tot op heden werd dus vooral gefocust op preventie. Vanuit de vaststelling dat steeds meer scholen de stap zetten naar externe partners zoals een incassobureau om het probleem van onbetaalde rekeningen op te lossen, werd ook het curatieve luik verder ontwikkeld naar een aanbod voor de scholen en hun partners. Een samenleving staat natuurlijk niet stil en evolueert continue. SOS groeit en evolueert mee. Dit betekent dat wij blijven werken aan onze opleidings- en ondersteuningsaanbod.
Het inhoudelijk aanbod van de vzw werd vernieuwd en ingedeeld in 6 centrale thema’s waarbij we een basisaanbod en een uitbreidingsaanbod voorzien:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Projectaanvragers (onderwijs, welzijn, brede school) kunnen bijgevolg volgens hun noden en opportuniteiten een gewenst thema verkennen of verdiepen. Dit aanbod sluit ook aan bij de verschillende opleidings- en ondersteuningsmogelijkheden en kunnen dus een plaats krijgen tijdens vormingen, coachingstrajecten werkgroepen, online leerplatform, personeelsvergaderingen,…
Start to…
Om scholen te ondersteunen in het opvolgen van onbetaalde schoolrekeningen bieden we een concreet stappenplan aan met enkele centrale thema’s. Het inleidende thema ‘start to’ focust op een algemene kennismaking met de problematiek en de centrale thema’s die de aanpak van de problematiek concretiseren. Het uitgewerkte stappenplan reikt een brede aanpak aan vertrekkende van preventieve acties die een school kan opzetten tot en met de curatieve maatregelen. Daarnaast werken we met enkele instrumenten die de stand van zaken in een school in kaart moet brengen. Deze hulpmiddelen bevatten verschillende rubrieken die een verbonden zijn met belangrijke aspecten i.v.m. de schoolkostenproblematiek.
Sensibilisatie
Om een voltallig schoolteam te overtuigen van het belang van een kostenbeheersend schoolbeleid, oftewel: goed én goedkoop onderwijs, is het cruciaal dat leerkrachten en andere medewerkers zich bewust worden van de armoedecijfers en van de leefwereld van gezinnen in armoede. Het begrijpen van de context waarin kansarme kinderen opgroeien is de eerste stap in een kostenbeheersend schoolbeleid: het doordringt je schoolteam van de noodzaak van het beperken van de schoolkosten voor kinderen die in een moeilijk situatie opgroeien. Een schoolteam dat gevoelig is voor de moeilijkheden en drempels die mensen in armoede ervaren zal de reflex krijgen om schoolkosten in vraag te stellen en te zoeken naar alternatieven.
Schoolkostenbeleid
Een duidelijke visie over kostenbeheersing in de school is cruciaal wanneer je de prioriteiten van de school op vlak van schoolkosten wil bepalen. Deze visie wordt mede bepaald door het leerlingenpubliek in de school: een school met voornamelijk kinderen uit middenklasse gezinnen en weinig kansarmoede kan zich meer permitteren op vlak van schoolkosten dan een school met een hoge concentratie leerlingen uit kansarme gezinnen. Dit leidt dan ook tot grote verschillen tussen scholen. Doel: visie en doelstellingen van de school omtrent het schoolkostenbeleid formuleren. Vervolgens stelt de school o.b.v. dit document een jaarlijks actieplan op. Het document wordt opgesteld op maat van de school en wordt dus aangepast aan de prioriteiten, het tempo en de cultuur van de school.
Communicatie met ouders
Een open communicatie tussen school en ouders creëert een partnerschap tussen school en ouders waarin ruimte is voor dialoog en overleg. Dit is broodnodig wanneer je geconfronteerd wordt met ouders die de schoolrekening niet kunnen betalen. Wanneer er een open sfeer en een klimaat van vertrouwen heerst dan wordt de ruimte gecreëerd om betalingsmoeilijkheden aan te kaarten op school. Een school die zijn leerlingen én hun ouders kent kan vlotter inspelen op de gezinssituatie en anticiperen op onbetaalde rekeningen. Communiceren met ouders om onbetaalde rekeningen te voorkomen loont dus. Bovendien werkt een goed contact tussen ouders en school ook positief door op de betrokkenheid en resultaten van de leerlingen.
Samenwerken met partners
Samenwerking tussen de onderwijs- en welzijnssector kan positieve resultaten opleveren voor kwetsbare gezinnen. Verschillende lokale overheden hebben bv. een aanbod voor de scholen zelf of voor de culturele participatie van hun leerlingen. Ook samenwerkingsverbanden met een centrum voor algemeen welzijnswerk, verenigingen waar armen het woord nemen, diensten voor schuldbemiddeling,… zijn mogelijk. De samenwerkingsverbanden kunnen bv. leiden tot meer financiële ruimte voor de scholen en de ouders, kansen bieden tot meer verankering in de maatschappij en meer duurzame resultaten. Kortom, het is aan te raden contact op te nemen met de lokale overheden om na te gaan welk aanbod er bestaat voor kinderen en jongeren die in meer kwetsbare situaties leven.
Opvolging onbetaalde rekeningen
Het opvolgen van onbetaalde schoolrekeningen is een tijdrovend en intensief werk. Het lijkt dan ook soms gemakkelijker om dit uit te besteden aan een deurwaarder, advocaat of incassobureau. Toch geloven wij dat de school het opvolgen van onbetaalde schoolrekeningen best zo lang mogelijk in eigen handen houdt. Zo kan het contact tussen ouders en school op elk moment op een positieve manier vorm krijgen en blijven ouders betrokken bij het schoolgebeuren. Bovendien houdt het schoolteam een goed zicht op de thuissituatie van de leerlingen en kan er beter ingespeeld worden op individuele noden en veranderende situaties. We pleiten dan ook voor een sociaal beleid vanuit de school dat aandacht heeft voor signalen van (kans)armoede en met de ouders actief op zoek gaan naar oplossingen in het geval van financiële moeilijkheden.